Can

 

Czasownika modalnego can używamy do:

 

• opisu naszych teraźniejszych umiejętności, np.:

   

I can swim.

(Potrafię pływać.)

 

He can sing.

(On umie śpiewać.)

 

I can stand on my head.

(Umiem stać na głowie.)

 

 

Uwaga! Aby opisać umiejętności, które posiadaliśmy w przeszłości, należy użyć czasownika modalnego could, np.:

 

I could play the piano when I was seven.

(Umiałam grać na pianinie, gdy miałam siedem lat.)

 

 

ale:

aby opisać jakąś umiejętność lub czynność, której wykonanie sprawiło nam trudność, ale zakończyło się sukcesem, użyjemy konstrukcji: be able to w odpowiedniej formie (a nie could), np.:

 

Yesterday I ran out of petrol but fortunately I was able to find a petrol station.

(Wczoraj skończyła mi się benzyna, ale na szczęście udało się znaleźć stację benzynową.)

 

Tom’s computer broke down but fortunately he was able to repair it.

(Komputer Toma zepsuł się, ale na szczęście był on w stanie go naprawić.)

 

 

Innymi słowy: be able to użyjemy mówiąc o tym, co udało nam się zrobić w konkretnym momencie w przeszłości, np.:

 

They missed the last plane to Szczecin, but they were able to catch the train.

(Spóźnili się na ostatni samolot do Szczecina, ale udało im się złapać pociąg.)

 

 

 

 

• wyrażania zgody i prośby o pozwolenie lub pomoc, np.:

 

You can go and buy yourself some ice cream.

(Możesz iść i kupić sobie loda.)

 

Can I borrow this pen?

(Czy mogę pożyczyć ten długopis?)

 

 

• opisu bardzo ogólnych lub hipotetycznych możliwości, np.:

 

You can tell Kasia that you don’t like her cooking.

(Możesz powiedzieć Kasi, że nie lubisz jej kuchni.)

 

Swimming after drinking alcohol can be very dangerous.

(Pływanie po alkoholu może być bardzo niebezpieczne.)

 

Anybody can dance like this.

(Każdy może tak tańczyć.)

 

 

 

Szczególną uwagę należy zwrócić na formę can’t, którą stosuje się do wnioskowania negatywnego. Wyraża ona subiektywne przekonanie osoby mówiącej, że coś nie jest prawdą lub coś nie może się teraz zdarzyć. W tym sensie can’t jest przeciwieństwem must.

 

She has just drunk a bottle of water. She can’t be thirsty.

(Ona dopiero co wypiła butelkę wody. Nie może być spragniona.)

 

 

W sytuacjach, kiedy chcemy odnieść się do przeszłości i powiedzieć na podstawie logicznego wnioskowania, że jakieś wydarzenie nie mogło się zdarzyć w przeszłości, należy użyć konstrukcji:

 

can + have + imiesłów bierny (past participle), np.:

 

She can’t have eaten supper. Her meal is still on the table.

(Nie mogła zjeść kolacji. Jej kolacja jest ciągle na stole.)

 

W tym sensie konstrukcja: can’t have + imiesłów bierny (past participle) jest przeciwieństwem konstrukcji: must + have + imiesłów bierny (past participle).

 

 

 

Czasownik can/can’t można również używać z czasownikami zmysłu i percepcji, takimi jak: smell (czuć), hear (słyszeć), taste (smakować), feel (czuć), np.:

 

I can’t hear you.

(Nie słyszę cię.)

 

I can smell something burning.

(Czuję jakby coś się przypaliło/przypalało.)