Strona bierna

Strona bierna (passive voice) jest konstrukcją gramatyczną, która podkreśla odbiorcę danej czynności zamiast jej wykonawcy. W zdaniach w stronie biernej podmiotem jest właśnie odbiorca czynności – osoba lub przedmiot, który czegoś doświadcza lub z którym coś się dzieje.

 

Przykładowo:

STRONA CZYNNA	STRONA BIERNA
Our assistants conduct the experiments. (Nasi asystenci przeprowadzają eksperymenty.)	The experiments are conducted by our assistants. (Eksperymenty są przeprowadzane przez naszych asystentów.)

 

Pierwsze zdanie jest w stronie czynnej – mówi o tym co ktoś zrobił. Natomiast drugie zdanie jest w stronie biernej – mówi o tym, że coś zostało zrobione.

 

W przeciwieństwie do języka polskiego, w języku angielskim strona bierna jest używana bardzo często, dlatego jej dobre opanowanie jest niezwykle istotne.

 

 

 

Forma

 

Zdania w stronie biernej tworzy się z następujących elementów:

 

• podmiot
• odmieniony czasownik to be + imiesłów bierny
• dopełnienie
• (wykonawca czynności)*

 

 

Schemat tworzenia strony biernej przedstawia poniższa tabela.

 

	1. PODMIOT	2. ORZECZENIE	3.   DOPEŁNIENIE	4.   WYKONAWCA
STRONA CZYNNA	Tom	wrote	the article.**
STRONA BIERNA	The article	was written		by Tom.***

 

Na skutek zmiany strony czynnej na stronę bierną, dopełnienie strony czynnej staje się podmiotem strony biernej (3 → 1). Czasownik przybiera formę czasownika w stronie biernej (2 → 2), a podmiot ze strony czynnej staje się wykonawcą w stronie biernej (1 → 4) (jest wtedy poprzedzony słówkiem by lub zupełnie pominięty).

 

* W zdaniach w stronie biernej nie musi być wskazane przez kogo lub przez co dana czynność została wykonana. Wykonawca czynności jest pomijany gdy:

• z kontekstu wynika kim jest

• jest on nieznany lub zbyt „ogólny” (np. wyrażony takimi słowami jak someone, people, I, etc.)

• lub jest on mało istotny.

** (pol. Tom napisał artykuł.)

*** (pol. Artykuł został napisany przez Toma.)

 

 

Pytania i przeczenia w stronie biernej tworzy się operując pierwszym czasownikiem posiłkowym, np.

 

	STRONA CZYNNA	STRONA BIERNA
PRZECZENIE	He did not write a letter. (Nie napisał listu.)   He has not written a letter. (Nie napisał listu.)	A letter is notwritten. (List nie jest napisany.)   A letter has not been written. (List nie został napisany.)
PYTANIE	Did he write a letter? (Czy napisał list?)   Has he written a letter? (Czy napisał list?)	Is a letter written? (Czy list jest napisany?)   Has a letter been written? (Czy list był napisany?)

 

 

W pytaniach utworzonych w stronie biernej rozpoczynających się od who, whom lub which nie można pominąć słowa by, np.

 

STRONA CZYNNA	STRONA BIERNA
Which chocolate did you eat? (Którą czekoladkę zjadłeś?)	Which chocolate was eaten by you? (Która czekoladka została przez ciebie zjedzona?)

 

 

W nieformalnej angielszczyźnie zamiast czasownika be w stronie biernej można zastosować czasownik get. Używając tej konstrukcji często podkreśla się niespodziewane lub niezwykłe zdarzenia:

 

STRONA BIERNA z be	STRONA BIERNA z get
How was he trapped in the lift? (Jak został uwięziony w windzie?)   I’m surprised my sister wasn’t offered a job. (Jestem zaskoczona, że mojej siostrze nie zaproponowano pracy.)   The cat was run over (by a bus). (Kot został przejechany przez autobus.)   Tom was caught (by the police). (Tom został złapany przez policję.)	How did he get trapped in the lift? (Jak został uwięziony w windzie?)   I’m surprised my sister didn’t get offered a job. (Jestem zaskoczona, że mojej siostrze nie zaproponowano pracy.)   The cat got run over (by a bus). (Kot został przejechany przez autobus.)   Tom got caught (by the police). (Tom został złapany przez policję.)

 

 

 

 

Właściwości

 

• Zdania w stronie biernej mogą występować we wszystkich czasach gramatycznych poza czasami Present Perfect Continuous, Future Continuous i Past Perfect Continuous.

 

• W poniższej tabelce zamieszczono przykładowe zdanie He writes a letter. (On pisze list.) we wszystkich czasach, w których może pojawić się strona bierna.

   

  	STRONA CZYNNA	STRONA BIERNA
  Present Simple	He writes a letter.	A letter is written.
  Present Continuous	He is writing a letter.	A letter is being written.
  Past Simple	He wrote a letter.	A letter was written.
  Past Continuous	He was writing a letter.	A letter was being written.
  Future Simple	He will write a letter.	A letter will be written.
  Present Perfect	He has written a letter.	A letter has been written.
  Past Perfect	He had written a letter.	A letter had been written.
  Future Perfect	He will have written a letter.	A letter will have been written.
  bezokolicznik w czasie teraźniejszym	He should write a letter.	A letter should be written.
  bezokolicznik w czasie typu perfect	He should have written a letter.	A letter should have been written.
  czasownik -ing	He likes people writing letters.	He likes letters being written.
  czasowniki perfektwne -ing	Having written a letter, ....	A letter, having been written...
  czasownik modalny+ imiesłów bierny	He must write a letter.	A letter must be written.
  czasownik modalny + have + imiesłów bierny	He may have written a letter.	A letter may have been written.

   

• W stronie biernej mogą występować jedynie czasowniki przechodnie (transitive verbs), a więc te, po których występuje dopełnienie. Oznacza to, że takie czasowniki jak np. die (umierać) lub arrive (przyjechać) nie mogą występować w stronie biernej, ponieważ nie mają dopełnienia.

 

 

• Spośród czasowników przechodnich można wyodrębnić grupę czasowników, które nie mogą być użyte w stronie biernej; są to czasowniki statyczne (stative verbs). Czasowniki statyczneodnoszą się do stanów i warunków, które są ze swej natury statyczne i niezmienne. Przykładowe czasowniki statyczne to: have (mieć; posiadać), be (być), belong (należeć), lack (nie mieć czegoś), resemble (przypominać), czy suit (pasować).

 

Porównaj zdania poniżej.

 

They have a nice dog.

(Mają fajnego psa.)

 

A nice dog is had by them.

(Fajny pies jest przez nich miany.)

 

 

 

Natalia resembles her grandfather in manner.

(Natalia przypomina swojego dziadka w sposobie bycia.)

 

Natalia’s grandfather is resembled by her in manner.

(Dziadek Natalii jest przypominany przez nią w sposobie bycia.)

 

 

 

• Istnieją również czasowniki, które mogą występować tylko w stronie biernej, są to np. be born (urodzić się)lub be reputed (uchodzić za). Poniżej przedstawiamy zdania z tymi czasownikami.

 

I was born in Cracow.

(Urodziłam się w Krakowie.)

Her mother bore her in Cracow.

 

Susan was reputed to be a perfect house wife.

(Susan uchodziła za perfekcyjną panią domu.)

They reputed Susan to be a perfect house wife.

 

 

• W stronie biernej nie mogą być używane czasowniki, po których występuje konstrukcja to + bezokolicznik, np.

 

I refuse to answer phone calls from your clients.

(Odmawiam odbierania telefonów od Twoich klientów.)

The phone calls from your clients are refused to answer.