Rzeczowniki

Rzeczowniki policzalne

 

Rzeczowniki policzalne to rzeczowniki, które mogą występować zarówno pojedynczo, jak i w większej liczbie. Cechuje je przede wszystkim to, że można je policzyć, a zatem, że mają liczbę mnogą. Przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie pojedynczej stawia się przedimek nieokreślony a/an lub przedimek określony the.

 

There’s a monkey in the closet.

(W szafie jest małpa. - bliżej nieokreślona małpa)

 

The monkey is in the closet.

(W szafie jest małpa. - konkretna małpa)

 

Przed rzeczownikami policzalnymi można stosować wyrazy określające liczbę, np. every, each, several, most, itd.

 

I think we should focus on each person rather than on the whole group.

(Myślę, że powinniśmy skupić się na pojedynczej osobie zamiast skupiać się na całej grupie.)

 

 

 

Rzeczowniki niepoliczalne

 

Rzeczowniki niepoliczalne są nazwami pojęć abstrakcyjnych lub substancji, które postrzegamy jako całość, nie zaś jako pojedynczy obiekt. Rzeczowniki niepoliczalne nie występują w liczbie mnogiej i nie stawia się przed nimi rodzajnika nieokreślonego..

 

I don’t like tea.

(Nie lubię herbaty.)

(Herbata jest rzeczownikiem niepoliczalnym ponieważ nie można jej policzyć. Można policzyć torebki herbaty lub filiżanki herbaty, ale nie samą, sypką herbatę.)

 

I don’t drink drinks with ice.

(Nie pijam drinków z lodem.)

(Lód jest rzeczownikiem niepoliczalnym ponieważ nie można go policzyć. Można policzyć kostki lodu, ale nie sam lód.)

 

 

 

W poniższej tabelce prezentujemy najpopularniejsze angielskie rzeczowniki niepoliczalne.

 

Rzeczownik niepoliczalny	Tłumaczenie	Rzeczownik niepoliczalny	Tłumaczenie
accomodation*	kwatera	jewellry (BrE) jewelry (AmE)	klejnoty, kosztowności, biżuteria
advice	rada, porada	jogging	jogging
agreement	umowa, zobowiązanie, ugoda, porozumienie	juice	sok
agriculture	rolnictwo	junk	rupiecie, starocie, graty
air	powietrze	justice	sprawiedliwość
amplification	rozwinięcie (np. pomysłu)	knowledge	wiedza
art	sztuka	labour (BrE) labor (AmE)	praca, wysiłek, trud
atmosphere	atmosfera, nastrój	lemonade	lemoniada, cytrynowa oranżada
attire	ubiór, strój	lettuce	sałata
baggage	bagaż	leukeamia/leukemia	białaczka
bacon	boczek, bekon	lightning	błyskawica
beauty	piękno, uroda	linguistics	lingwistyka
beef	wołowina	lotion	płyn, emulsja
beer	piwo	love	miłość
behavior (AmE) behaviour (BrE)	zachowanie	intelligence	inteligencja, informacje wywiadowcze
biology	biologia	iron	żelazo
blood	krew	irradation	naświetlanie, napromieniowanie
bread	chleb	luggage	bagaż
broccoli	brokuł, brokuły	machinery	maszyny
butter	masło	mail	poczta
cabbage	kapusta	marble	marmur
camping	camping	margarine	margaryna
cancer	nowotwór, rak	mathematics	matematyka
candy	słodycze, łakocie, cukierki	meat	mięso
cattle	bydło	merchandise	towar, towary
cauliflower	kalafior	microbiology	mikrobiologia
caution	ostrożność	money	pieniądze
celery	seler (naciowy)	mononucleosis	mononukleoza
cement	cement	motion	ruch
cereal	zboże, płatki zbożowe	music	muzyka
chalk	kreda	nature	przyroda, natura
chess	szachy	nausea	nudności, mdłości
cheese	ser	news	wiadomość, wiadomości, wieści
chemistry	chemia	nonsense	absurd, niedorzeczność, nonsens
chewing gum	guma do żucia	nylon	nylon
chicken	kurczak	oil	olej, ropa naftowa
chocolate	czekolada	optimism	optymizm
clothing	ubranie	optimization	optymalizacja
coal	węgiel	oxygen	tlen
coffee	kawa	paper	papier
collaboration	współpraca	pasta	pasta
comfort	komfort, wygoda	patience	cierpliwość, opanowanie, spokój
common	błonia/ zwykły, prosty	pay	płaca, wynagrodzenie, pensja
confidence	zaufanie	pepper	pieprz, papryka
cooperation	współpraca, kooperacja	permission	zezwolenie, pozwolenie
copper	miedź	pessimism	pesymizm
corn	ziarno, zboże, kukurydza	petroleum	ropa naftowa
cost	koszt	plastic	plastik
cotton	bawełna	poetry	poezja, wiersz
courage	odwaga	polio	polio/choroba Heinego-Medina
cream	śmietanka, krem, pasta	pollution	zanieczyszczenie, skażenie
crime	przestępstwo	polyester	poliester
cultivation	uprawa, hodowla	poverty	nędza, bieda, ubóstwo
currency	waluta	power	siła, moc, władza, uprawnienia
damage	uszkodzenia, szkody	praise	pochwała
despair	desperacja, rozpacz	produce	produkty, wyroby
detergent	detergent	progress	postęp, postępy
digestion	trawienie	propaganda	propaganda
dirt	brud, brudy	rain	deszcz
dust	kurz	remorse	wyrzuty sumienia
earth	ziemia, świat	research	badania
education	edukacja	rice	ryż
electricity	elektryczność	rope	sznur, lina
email **	poczta elektroniczna, email   I just received an e-mail. (Właśnie dostałem e-maila.) I have to send a couple e-mails. (Muszę wysłać kilka e-maili.)	running	bieganie, biegi
emission	emisja	salt	sól
employment	zatrudnienie, praca	sand	piasek
energy	energia	satisfaction	satysfakcja, zadowolenie
engineering	inżynieria	silk	jedwab
entertainment	rozrywka	silver	srebro
equipment	wyposażenie	skating	łyżwiarstwo
experience	doświadczenie	skiing	narciarstwo
filtration	filtracja, przefiltrowanie	sleet	deszcz ze śniegiem
finance	finanse	smog	smog
fish ***	ryba   I don’t like to eat fish. (Nie lubię jeść ryb.) There are many fishes in this particular lake. (Jest wiele ryb w tym konkretnym jeziorze. - tzn. wiele gatunków ryb)	smoke	dym
flexibility	elastyczność, giętkość	snow	śnieg
flour	mąka	software	oprogramowanie
fog	mgła	soil	gleba, ziemia
food	żywność, pożywienie	soup	zupa
fruit ****	owoc   I don’t eat fruit too often. (Nie jadam owoców zbyt często.)   We have a wide selection of fruits in our menu. (W naszym menu jest szeroki wybór owoców.)	spinach	szpinak
fun	radość, zabawa	status	status, prestiż
furniture	meble	steam	para wodna
gas	gaz, (AmE) benzyna	steel	stal
gasoline	benzyna	string	sznurek, sznur
glass	szkło	stuff	rzeczy, przedmioty
gold	złoto	sugar	cukier
grass	trawa	sunshine	zachód słońca
grief	żal, rozgoryczenie	swimming	pływanie
growth	wzrost, porost	teaching	nauczanie, nauka
gail	grad	thread	nić
hair	włosy	thunder	grzmot, huk
happiness	szczęście	trash	śmieci, odpadki, nieczystości
hate	nienawiść	travel	podróż
health	zdrowie	truth	prawda
help	pomoc	unemployment	bezrobocie
hepatitis	zapalenie wątroby	vinegar	ocet
homework	praca domowa	violence	przemoc
honesty	szczerość, uczciwość	walking	spacerowanie
honey	miód	water	woda
humidity	wilgoć, wilgotność	wealth	majątek, bogactwo
hydrogen	wodór	weather	pogoda
hydrolysis	hydroliza	wheat	pszenica
ice	lód	wind	wiatr
ice cream	lody	wine	wino
impact	uderzenie	wood	drewno, drzewo
industry	przemysł	wool	wełna
information	informacje	work	praca, robota
insurance	ubezpieczenie	yoghourt/yoghurt/yogurt	jogurt

* Słowo accomodation jest niepoliczalne w brytyjskim angielskim, ale policzalne w amerykańskim angielskim – accomodations.

** Słowo to spotykane jest zarówno w formie liczby pojedynczej, jak też w formie liczby mnogiej. Jeżeli używane jest jako rzeczownik zbiorowy – taki, który określa ogólnie pocztę internetową – wtedy używamy formy email. Natomiast jeżeli słowo to użyte jest jako rzeczownik policzalny (na przykład ktoś wysłał kilka e-maili), wtedy może być ono użyte w liczbie mnogiej, czyli e-mails.

*** Jeżeli mówimy o zwierzęciu znanym jako ryba, możemy użyć tego słowa tylko w formie liczby pojedynczej fish. Jeżeli zaś mówimy w różnych gatunkach ryb (w sensie naukowym), możemy wtedy użyć tego słowa w formie liczby mnogiej fishes.

**** Jeżeli mówimy ogólnie o jakimś owocu, możemy użyć wyłącznie liczby pojedynczej fruit. Jeżeli natomiast odnosimy się do nazw konkretnych owoców, wtedy możemy użyć liczby mnogiej fruits.

 

 

 

Uwaga! Z niektórymi rzeczownikami niepoliczalnymi – zwłaszcza tymi, które odnoszą się do ludzkich uczuć i aktywności umysłowej – można użyć rodzajników a/an, ale tylko wtedy gdy chcemy je w pewien sposób ograniczyć lub sklasyfikować, np.:

 

Our secretary has a first-class knowledge in this field.

(Nasza sekretarka posiada specjalistyczną wiedzę na ten temat.)

(odniesienie do aktywności umysłowej – sekretarka jest jedną z nielicznych specjalistek w tej dziedzinie)

 

A distrust of strangers should be taught to children.

(Małe dzieci powinno uczyć się nieufności wobec nieznajomych.)

(odniesienie do ludzkich uczuć - nieznajomy może mieć złe intencje)

 

A good night’s sleep is what I need.

(Potrzeba mi dobrego snu.)

(odniesienie do aktywności – gdy jesteśmy bardzo zmęczeni, musimy się dobrze wyspać)

 

 

 

 

 

 

Wyjątki!Istnieje kilka przykładów rzeczowników niepoliczalnych, które występują w liczbie mnogiej. Te rzeczowniki nie mają jednak swojego odpowiednika w liczbie pojedynczej, który oznaczałby to samo co w liczbie mnogiej i nie można ich stosować w połączeniu z liczbami. Do grupy tych rzeczowników należą:

 

- groceries (artykuły spożywcze)

- customs (urząd celny)

- thanks (dzięki, np. many thanks – wielkie dzięki – jedyny przypadek kiedy używamy tego rzeczownika w liczbie mnogiej)

 

Can you buy some groceries on your way home?

(Czy mógłbyś kupić jakieś artykuły spożywcze po drodze do domu?)

 

The customs confiscated his shipment of alcohol.

(Urząd celny skonfiskował jego dostawę alkoholu.)

 

Many thanks for being quiet.

(Wielkie dzięki za bycie cicho.)

 

 

 

 

Rzeczowniki policzalne a niepoliczalne

 

Dodając do rzeczowników niepoliczalnych odpowiednie słowa oznaczające różnego rodzaju pojemniki i miary (np. a bit/piece/item i of) można utworzyć rzeczowniki policzalne. Przykłady takich rzeczowników podajemy w tabeli poniżej.

 

Rzeczownik w formie niepoliczalnej	Rzeczownik w formie policzalnej	Tłumaczenie
advice	a piece of advice	rada
armor	a suit of armor	zbroja
bacon	a rasher of bacon a piece of bacon a slice of bacon a serving of bacon	plaster bekonu kawałek bekonu plaster bekonu porcja bekonu
bread	a loaf of bread a slice of bread	bochenek chleba kromka chleba
business	an item of business	pozycja biznesowa
cake	a piece of cake a slice of cake	kawałek ciasta/tortu kawałek ciasta/tortu
candy	a piece of candy a stick of candy	cukierek cukierek (AmE)
celery	a stick of celery a head of celery	łodyga selera główka selera
chalk	a bit of chalk a piece of chalk a stick of chalk	trochę kredy kawałek kredy kawałek kredy
chocolate	a bar of chocolate	tabliczka czekolady
clothes	a suit of clothes	ubranie, ubiór
cloth	a strip of cloth	kawałek tkaniny
clothing	a suit of clothing a piece of clothing	ubiór, część garderoby część garderoby
coal	a piece of coal a lump of coal	kawałek węgla kawałek węgla
corn	a grain of corn a sheaf of corn a field of corn	ziarno snopek zboża łan zboża
dirt	a speck of dirt	plamka brudu
dust	a speck of dust	drobina kurzu
dynamite	a stick of dynamite	laska dynamitu
evidence	a piece of evidence	dowód
flat	a block of flats	blok mieszkalny (BrE)
fun	a bit of fun	trochę zabawy
furniture	a piece of furniture	mebel
gold	a bar of gold	sztabka złota
grass	a blade of grass a tuft of grass	źdźbło trawy kępka trawy
ice	a block of ice a sheet of ice	blok lodowy tafla lodu
information	a bit of information a piece of information an item of information	informacja informacja informacja
iron	a bar of iron	sztabka żelaza
lamb	a cut of lamb	kawałek jagnięciny
land	a piece of land a strip of land	kawałek ziemi pasek ziemi
lead	a lump of lead	bryła ołowiu
legislation	a piece of legislation	prawo, ustawa
luggage	a piece of luggage	sztuka bagażu
meat	a cut of meat a joint of meat a slice of meat	kawałek mięsa kawałek mięsa (BrE) plaster mięsa
metal	a sheet of metal	blacha metalu
news	an item of news a piece of news a bit of news	wiadomość wiadomość wiadomość
oil	a drop of oil	kropla oleju
paper	a piece of paper a sheet of paper a strip of paper	kawałek papieru arkusz papieru kawałek/pasek papieru
pottery	a piece of pottery	przedmiot ceramiczny
research	a piece of research a bit of research	kawałek badań odrobina badań
rice	a bit of rice a grain of rice	trochę ryżu ziarno ryżu
salt	a grain of salt	ziarno soli
sand	a grain of sand	ziarenko piasku
sculpture	a piece of sculpture	rzeźba
seat	a block of seats	miejsca, siedzenia - np. w teatrze lub kinie
shares	a block of shares	pakiet akcji
soap	a bar of soap	kostka mydła
sugar	a lump of sugar	kostka cukru
truth	an atom of truth a grain of truth	odrobina prawdy ziarno prawdy
water	a drop of water	kropla wody
whisky	a drop of whisky	kropla whisky

 

 

 

Część rzeczowników może być jednocześnie policzalna, jak i niepoliczalna. Znaczenie takich rzeczowników jest jednak różne. Przykłady takich rzeczowników podajemy w tabeli poniżej.

 

Rzeczownik	Znaczenie rzeczownika policzalnego	Znaczenie rzeczownika niepoliczalnego
stone	- pojedynczy obiekt Who threw this stone? (Kto rzucił tym kamieniem?)	- materiał, z którego coś jest wykonane This house is made of stone. (Ten dom wykonany jest z kamienia.)
chicken	- cały kurczak ’What’s for dinner mom?’ ’Chicken, honey.’ („Co jest na obiad mamo?” „Kurczak, kochanie.”)	- konkretna część kurczaka lub danie I would like some more chicken, please. (Poproszę jeszcze trochę kurczaka.)
drawing	- konkretne zdjęcie lub obraz This is a drawing by an unknown painter. (To obraz nieznanego malarza.)	- czynność There’s nobody worse at drawing than me. (Nie ma nikogo kto rysuje gorzej ode mnie.)
coffee	- filiżanka kawy May I order a cup of coffee? (Czy mogę zamówić filiżankę kawy?)	- ciecz Do they ever drink coffee? (Czy oni kiedykolwiek piją kawę?)

 

 

 

 

 

Istnieją również takie rzeczowniki, które nazywamy rzeczownikami zbiorowymi (collective nouns). Rzeczowniki te określają zbiór ludzi lub przedmiotów i najczęściej opisywane są za pomocą zaimków they, it, who itd. Rzeczowników tego typu, tak samo jak rzeczowników niepoliczalnych, używa się w zdaniu z czasownikiem is.

Przykłady rzeczowników zbiorowych podajemy w tabeli poniżej.

rzeczownik zbiorowy	tłumaczenie	rzeczownik zbiorowy	tłumaczenie
army	armia, wojsko	family	rodzina
association	stowarzyszenie, towarzystwo, związek	federation	federacja
audience	widownia, publiczność	film	film, klisza
board	rada, komisja, zarząd	flock	stado, gromada, trzoda
cast	obsada	gang	banda, szajka
clan	klan	generation	pokolenie
class	klasa, warstwa	government	rząd
club	klub	group	grupa
college	uczelnia wyższa, kolegium	herd	stado
commission	komisja	institute	instytut
community	społeczeństwo, społeczność	jury	sąd przysięgłych, ława przysięgłych
company	przedsiębiorstwo, firma, spółka, towarzystwo	majority	większość, większa część
corporation	korporacja	minority	mniejszość
council	rada, samorząd	opposition	sprzeciw, opór, opozycja
couple	para	party	grupa, partia, stronnictwo
crew	załoga, ekipa	population	mieszkańcy, ludność, populacja
crowd	tłum	staff	personel, pracownicy, sztab
department	departament, wydział	team	drużyna, ekipa, zespół
enemy	nieprzyjaciel, wróg	university	uniwersytet
faculty	wydział, zdolność