Rzeczowniki
Rzeczowniki złożone to słowa, które powstały z połączenia dwóch rzeczowników i są ze sobą powiązane. Są podobne do form dzierżawczych, ponieważ pierwszy rzeczownik na swój sposób określa drugi, opisując go lub podając jego cel.
Jeżeli chodzi o pisownię, można je zapisać jako pojedyncze słowo (dressmaker), dwa słowa (fashion magazine) lub też jako dwa słowa oddzielone od siebie myślnikiem (waste-bin). Nie ma jednej zasady dotyczącej pisowni rzeczowników złożonych, dlatego w razie wątpliwości najlepiej posłużyć się słownikiem.
- dressmaker (projektant ubrań),
- fashion magazine (czasopismo o modzie),
- windsurfing (windsurfing),
- cookbook (książka kucharska),
- highway (autostrada),
- fire-eater (połykacz ognia),
- rocking chair (fotel bujany),
- blackbird (kos),
- Thanksgiving (Święto Dziękczynienia),
- filing cabinet (szafka na akta),
- real estate (nieruchomość),
- screwdriver (śrubokręt),
- swimsuit (kostium kąpielowy),
- easy chair (fotel klubowy).
Uwaga! Niektóre rzeczowniki złożone tworzone są z czasowników złożonych i zwykle mają taką samą kolejność jak rzeczownik. Istnieje jednak kilka wyjątków.
|
|
rzeczownik |
czasownik |
|
|
zalać – nadwyżka ludności |
overspill |
spill over |
przelać |
|
frekwencja |
turnout |
turn out |
okazać się |
|
schyłek/tendencja zniżkowa |
downturn |
turn down |
odrzucić |
Ponadto rzeczowniki złożone tworzyć można z wyrażeń określających czas:
- a two-week holiday (dwutygodniowy urlop),
- a fifteen-minute drive (piętnastominutowa przejażdżka),
- a two-hour delay (dwugodzinne opóźnienie).
Rzeczowniki złożone przeważnie tworzą liczbę mnogą od drugiego wyrazu składowego:
|
|
liczba pojedyncza |
liczba mnoga |
|
|
fotel bujany |
armchair |
armchairs |
fotele bujane |
|
regał na książki |
bookcase |
bookcases |
regały na książki |
|
kobieta biznesu |
businesswoman |
businesswomen |
kobiety biznesu |
|
szczotka do włosów |
hairbrush |
hairbrushes |
szczotki do włosów |
|
policjant |
policeman |
policemen |
policjanci |
|
pracownik biura podróży |
travel-agent |
travel-agents |
pracownicy biura podróży |
Powyższa reguła jest prawdziwa także dla złożeń zakończonych przyrostkiem -ful:
- handful (garść) – handfuls,
- tablespoonful (pojemność łyżeczki do herbaty) – tablespoonfools.
W przypadku rzeczowników złożony składających się z osobnych wyrazów (także tych rozdzielonych myślnikami), z których tylko pierwszym wyrazem jest rzeczownik liczbę mnogą tworzy się od wyrazu pierwszego. Zwróć uwagę, że ten pierwszy wyraz jest tu zazwyczaj wyrazem ważniejszym:
- doctor of philosophy (doktor filozofii) – doctors of philosophy,
- man-of-war (okręt wojenny) – men-of-war,
- mother-in-law (teściowa) – mothers-in-law,
- notary public (notariusz) – notaries public,
- passer-by (przechodzień) – passers-by,
- looker-on (gap) – lookers-on,
- runner-up (zdobywca drugiego miejsca) – runners-up.
Wyjątki!
- Pomimo tego, że forma liczby mnogiej mothers-in-law jest poprawna, używa się również czasami formy mother-in-laws.
- W przypadku rzeczownika złożonego court martial (sąd wojskowy) również dopuszczalne są dwie formy: courts martial (forma ta jest bardziej oficjalna) lub też court martials (forma ta jest mniej oficjalna).
- go-between (pośrednik) – go-betweens (pośrednicy),
- grown-up (dorosły) – grown-ups (dorośli),
- touch-down (lądowanie) – touch-downs (lądowania),
- forget-me-not (niezapominajka) – forgt-me-nots (niezapominajki).
- Jeżeli pierwszym rzeczownikiem jest man lub woman, to liczbę mnogą czasami tworzy się od obu wyrazów:
woman-doctor (lekarka) – women doctors (lekarki),
man-driver (kierowca) – men drivers (kierowcy),
manservant (służący) – menservants (służący).
