Zaimki

Zaimki osobowe (personal pronouns) to zaimki nazywające osoby, które stosuje się w zdaniu w miejscach, w których użycie bardziej skomplikowanych fraz rzeczownikowych nie jest konieczne, dla zrozumienia sensu wypowiedzi. Zaimkami tego typu są:

 

Liczba pojedyncza	Liczba mnoga
I (ja) me (mnie)	we (my) us (my)
you (ty)	you (wy)
he (on) him (jego)	they (oni) them (ich)
she (ona) her (jej/ją)
it (ono)

 

Funkcje

 

Jak widać w tabeli powyżej, do każdej osoby gramatycznej (poza 2. os) przyporządkowane są dwa zaimki – wybór właściwego zależy od funkcji, jaką pełni w zdaniu.

 

a) W przypadku gdy zaimek pełni funkcje podmiotu, używamy form: I, he, she, we, they, np.:

 

I would like to be rich one day.

(Pewnego dnia chciałbym być bogaty.)

 

He likes to eat bananas.

(On lubi jeść banany.)

 

They can be very annoying at times.

(Oni potrafią czasami bardzo zirytować.)

 

b) W przypadku gdy zaimek pełni funkcję dopełnienia, używamy form: me, him, her, us, them, np.:

 

Tell him to leave me alone.F

(Powiedz mu, żeby dał mi spokój.)

 

I think I’ll be able to help them.

(Myślę, że będę w stanie im pomóc.)

 

Excuse me, can you tell me what time it is?

(Przepraszam, czy mogłaby mi pani powiedzieć, która jest godzina?)

 

You should ask her about it.

(Powinieneś ją o to zapytać.)

 

Zaimki: me, him, her, us oraz them używane są również w funkcji dopełnienia czasownika to be, a także gdy udzielamy krótkich odpowiedzi, zwłaszcza w języku potocznym, np.:

 

’Who did this?

’Him.’

(„Kto to zrobił?”

„On.”)

 

’Who was there?’

’Her.’

(„Kto tam był?”

„Ona.”)

 

W języku oficjalnym natomiast, zawsze gdy jest to możliwie, należy używać konstrukcji: zaimek + czasownik. W języku oficjalnym poniższe przykłady wyglądałyby więc następująco:

 

’Who did this?’

’He did.’

 

’Who was there?’

’She was’.

 

Uwaga! Możliwe jest także użycie tylko formy podmiotowej zaimka po czasowniku be. Takie konstrukcje występują tylko w wypowiedziach oficjalnych i zazwyczaj uznaje się je za hiperpoprawne.

 

It is I who did it.

(To właśnie ja to zrobiłem.)

 

It was he who did it.

(To właśnie on to zrobił.)

 

• Zaimków osobowych w funkcji dopełnienia można również używać w języku potocznym, gdy mamy do czynienia z podwójnym podmiotem, np.:

 

Jane and me* are getting married next year.

(W przyszłym roku bierzemy z Jane ślub.)

 

Me and my wife are going shopping at 6 a.m.

(Ja i moja żona idziemy na zakupy o szóstej rano.)

 

Between you and I*, I don’t care.

(Tak między nami, nie obchodzi mnie to.)

 

This is just between John and I*.

(To sprawa tylko między mną i Johnem.)

 

*W przypadku podwójnego podmiotu w dobrym tonie jest wymienić swoją osobę na końcu zdania.

 

• W przeciwieństwie do języka polskiego, w języku angielskim w zdaniach nie pomija się w zaimków osobowych w funkcji podmiotu – nawet jeśli zdanie byłoby zrozumiałe bez zaimka. Spójrz na poniższe przykłady.

 

It is snowing.

(Pada śnieg.)

Is snowing.

 

This is my favorite program because it is about sports.

(To jest mój ulubiony program, ponieważ jest on o sporcie.)

This is my favorite program because is about sports.

 

• Pamiętaj także, że jeden podmiot w zdaniu w zupełności wystarczy. Zwykle nie używamy zaimka osobowego, aby powtórzyć podmiot, który już raz wystąpił w tym samym zdaniu. Porównaj poniższe przykłady.

 

My dog likes long walks.

(Mój pies lubi długie spacery.)

My dog it likes long walks.

 

My wife really loves me.

(Moja żona naprawdę mnie kocha.)

My wife she really loves me.

 

Our children are beautiful.

(Nasze dzieci są piękne.)

Our children they are beautiful.

 

Uwaga! Powtórzenie podmiotu w jednym zdaniu jest dopuszczalne, ale tylko w języku potocznym, np.:

 

I guess he’s not such a bad guy, Tim.

(W sumie to ten Tim nie jest aż takim złym facetem.)

 

It’s a beautiful city, New York.

(Ten Nowy Jork to piękne miasto.)

 

• Zaimków osobowych nie używamy również, by powtórzyć znaczenie wyrażane już przez inne zaimki, takie jak who lub that, np.:

 

He is the man who lives next to the post office.

(To mężczyzna, który mieszka obok poczty.)

He is the man who he lives next to the post office.

 

I have the magazine that you lent me.

(Malendm to czasopismo, które mi pożyczyłaś.)

I have the magazine that it you lent me.

 

• W mowie potocznej, w porównaniach z użyciem wyrazów as i than zwykle występują zaimki w funkcji dopełnienia, np.:

 

My brother is as intelligent as me.

(Mój brat jest tak inteligentny, jak ja.)

 

She can run faster than him.

(Ona biega szybciej od niego.)

 

W bardziej formalnych wypowiedziach, w porównaniach tego typu, używa się konstrukcji: zaimek w funkcji podmiotu + czasownik. Porównaj:

 

My brother is as intelligent as I am.

(Mój brat jest tak inteligentny, jak ja.)

 

She can run faster than he can.

(Ona potrafi biegać szybciej niż on.)

 

• Po wyrazach but oraz except zawsze występuje w zaimek w funkcji dopełnienia, np.:

 

Nobody but him could help us.

(Nikt oprócz niego nie mógł nam pomóc.)

 

Nobody but her can do the job right.

(Nikt oprócz niej nie wykona tego zadania dobrze.)

 

Everybody except you knows the answer!

(Każdy oprócz ciebie zna odpowiedź!)

 

Everybody except me was invited to the party.

(Każdy oprócz mnie został zaproszony na przyjęcie.)

 

• W przypadku wypowiedzi, w których zdanie względne zostaje wprowadzone po zwrotach, takich jak: It is me/It was me/It was I, istnieją dwie możliwości użycia zaimka:

 

a) zaimek w funkcji dopełnienia + that (bardzo potocznie):

 

It’s me that wants to know the answer.

(To ja chcę znać odpowiedź.)

 

It was him that knew the answer.

(To on znał odpowiedź.)

 

b) zaimek w funkcji podmiotu + who (bardzo formalnie):

 

It is I who want to know the answer.

(To ja jestem tym, który chce znać odpowiedź.)

 

It was he who knew the answer.

(To on był tym, który znał odpowiedź.)

 

Jeżeli chcemy uniknąć zbyt potocznej lub zbyt formalnej konstrukcji, możemy powyższe zdania przekształcić w następujący sposób:

 

He was the person who knew the answer.

(On był osobą, która znała odpowiedź.)

 

He was the one who knew the answer.

(On był tym, który znał odpowiedź.)

 

• W konstrukcjach opisowych, które zawierają wyrazy have oraz with, zaimki osobowe można pominąć po przyimku, np.:

 

I was holding a box with chocolates in (it).

(Trzymałem pudełko z czekoladkami w środku.)

 

• Jeśli dopełnienie bezokolicznika zostało w zdaniu wymienione już wcześniej, zaimków w funkcji dopełnienia zwykle się nie używa, np.:

 

She’s not too easy to please.

(Niełatwo ją zadowolić.)

 

That’s not so easy to do.

(Niełatwo to zrobić.)

 

The car was easy enough to drive.

(Samochód prowadziło się dość łatwo.)

 

This project will take around two months to complete.

(Zakończenie tego projektu zajmie około dwóch miesięcy.)

 

 

Zaimek it

 

Zaimek it odnosi się nie tylko do nazw konkretnych przedmiotów, ale także do podmiotów bezosobowych, takich jak nothing lub everything, np.:

 

Everything is really bad, isn’t it?

(Wszystko jest nie tak, prawda?

 

Nothing bad happened, didn’t it?

(Nic złego się nie stało, prawda?)

 

Zaimek it może się również odnosić do konkretnego faktu, wydarzenia lub sytuacji, np.:

 

My car was towed away. It ruined my good mood.

(Odholowali mi samochód. To zepsuło mój dobry nastrój.)

 

I examined all possible cases, but it did not help much.

(Przeanalizowałam wszystkie możliwe przypadki, ale to niewiele pomogło.)

 

It was certainly lovely in Germany last summer.

(Z całą pewnością było miło w Niemczech poprzedniego lata.)

 

Zaimka it używamy także w funkcji podmiotu nazywającego zjawiska nieokreślone – takie, które się odnoszą do czasu, pogody, temperatury lub odległości, np.:

 

It’s Monday today.

(Dzisiaj jest poniedziałek.)

 

It’s really hot — 35 degrees Celsius.

(Jest bardzo gorąco – 35 stopni Celsjusza.)

 

It’s ten kilometers away from here.

(To jest dziesięć kilometrów stąd.)

 

Zaimka it używamy również, aby określić osobę, którą rozpoznajemy. Spójrz na poniższe przykłady.

 

Who is that? It’s Michael Jordan.

(Kto to jest? To Michael Jordan.)

 

Is that your daughter? No, she isn’t.

(Czy to twoja córka? Nie.)

 

It’s he who did it, isn’t it?

(To on to zrobił, prawda?)

 

Zaimka it rzadko używamy po czasowniku know, np.:

 

Dad said it’s late, and we should go to sleep.’ ’I know.’

(„Tata powiedział, że jest późno i powinniśmy iść spać”. „Wiem.”)

’Dad said it’s late, and we should go to sleep.’ ’I know it.’

 

Inne zaimki

 

• Zaimki we oraz you to jedyne zaimki, które mogą występować bezpośrednio przed rzeczownikiem. Ilustrują to poniższe przykłady.

 

We, the people of the United States of America, believe in justice, freedom, and equality.

(My, obywatele Stanów Zjednoczonych Ameryki, wierzymy w sprawiedliwość, wolność oraz równość.)

 

We women are a lot more sensitive than you men.

(My kobiety jesteśmy o wiele wrażliwsze niż wy mężczyźni.)

 

• W bardzo potocznej brytyjskiej odmianie języka angielskiego zaimek us jest dość często używany zamiast zaimka me (zwłaszcza jako dopełnienie dalsze). Spójrz na poniższe przykłady.

 

Give us a cigarette.

(Daj mi papierosa. Dosłownie: Daj nam papierosa.)

 

Now give us a kiss.

(A teraz pocałuj mnie. Dosłownie: A teraz daj nam całusa.)

 

• W mowie potocznej często używamy zaimka they w znaczeniu: ona lub on, zwłaszcza po słowach typu somebody, anybody, nobody i person.

 

If anybody wants to leave now, they are free to do so.

(Jeśli ktokolwiek chce w tym momencie wyjść, proszę bardzo.)

 

Somebody wants to speak to you on the phone. Tell them I’m not home.

(Ktoś chce z tobą rozmawiać przez telefon. Powiedz im, że nie ma mnie w domu.)

 

When a person marries, they start thinking differently.

(Kiedy weźmie się ślub, zaczyna się inaczej myśleć.)

 

 

Ciekawostki

 

• Pomimo tego, że w języku angielskim zaimka you używa się zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej, w różnych odmianach języka angielskiego istnieją także inne formy. Przykładowo niektórzy mieszkańcy rejonu Yorkshire (Anglia) używają zaimków thu lub tha w funkcji podmiotu w liczbie pojedynczej oraz thee – w funkcji dopełnienia w liczbie pojedynczej.

 

Can I help thu?

(Czy mogę tobie pomóc?)

 

W niektórych dialektach języka irlandzkiego oraz szkockiego istnieją odrębne formy liczby mnogiej: ye, youse oraz yiz.

 

Youse better do this!

(Lepiej to zróbcie!)

 

• Wielu Amerykanów oraz Brytyjczyków używa zwrotów you folks oraz you guys (w odniesieniu zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn) jako potocznej formy drugiej osoby liczby mnogiej.

 

You guys, I need your help.

(Wiecie co, potrzebuję waszej pomocy.)

 

Na południu Stanów Zjednoczonych istnieje forma drugiej osoby you all (wym. Y’all), którą używa się, chcąc wyrazić wobec kogoś życzliwy stosunek. Istnieje również forma dzierżawcza you all’s.

 

What’s up y’all!

(Co tam?)

 

• W literaturze można spotkać się również konstrukcję he/she who... (w znaczeniu: „osoba która...”), np.:

 

He who does not think for himself is not worthy of being a leader.

(Ten, kto nie myśli samodzielnie, nie jest godzien być przywódcą.)

 

We współczesnym języku angielskim powyższa konstrukcja brzmi jednak bardzo nienaturalnie. Dzisiaj wyglądałaby ona raczej tak:

 

The person who does not think for himself or herself is not worthy of being a leader.

(Ten, kto nie myśli samodzielnie, nie jest godzien być przywódcą.)